سالمندی و تغییرات دستگاه عضلانی استخوانی
تهیه و تنظیم و اقتباس:پریناز جهان پیما کارشناس ارشد پرستاری از دانشگاه تهران
ویراستارعلمی : دکتر رحمت سخنی از ارومیه
قبل از سن 40 سالگی یک کاهش تدریجی و پیش رونده در توده استخوانی شروع می شود . کاهش تراکم بیش از حد استخوان به پوکی استخوان منجر می شود . این بیشتر در مردان سالمند دیده می شود که برای درمان سرطان پروستات ، هورمون دریافت کرده اند و هم زنان و هم مردان سالمند را تحت تاثیر قرار می دهد ولی در زنان بعد از منوپوز شایع تراست. بیشتر در آسیایی ها و اروپای شمالی دیده میشود و با بی حرکتی ، دریافت ناکافی کلسیم ، فقدان استروژن و سابقه مصرف سیگار بروزمی کند . در اثر جذب مجدد کلسیم از استخوانها ، خطر شکستگی به ویژه در مهره های پشتی ، استخوان ران ، درشت نی ، استخوان بازو و رادیوس زیاد است . تغییرات پوکی استخوان در سنین پیری ، در ستون فقرات موجب گوژپشتی کیفوز ،(زیاد شدن انحنای پشت) و خمیدگی مفصل ران و زانووکوتاهی قد می شود . این تغییرات روی تحرک ، تعادل و عملکرد اندامهای درونی اثر منفی دارد .در نتیجه افزایش سن وکم تحرکی ، اندازه و عضلات کوچکتر شده و قدرت و انعطاف پذیری و تحمل آنها کاهش پیدا می کند درد پشت شایع است . از سنین میانسالی ، غضروف مفاصل به طور فزاینده ای روبه تحلیل می رود. بیماریهای دژنراتیو مفاصل در تمام سالمندان بعد از سن 70 سالگی دیده می شود . مصرف مکمل های کلسیم ،ویتامین D ، فلوراید ، استروژنها وانجام ورزش های تحمل وزن ، غالباً برای افرادی که مبتلا به پوکی استخوان هستند ، یا در معرض ابتلا به آن قرار دارند توصیه می شود . اگرچه نمی توان پوکی استخوان را به وضع اولیه برگرداند ولی می توان فرآیند ایجاد آن راآهسته کرد . استاندارد طلایی برای بررسی استئوپورزا تست وزن مخصوص استخوان است . بعد از تشخیص وشروع درمان ، پیگیری سالیانه توصیه می شود تا از میزان وزن مخصوص استخوان اطمینان حاصل شود .پرستار می تواند برای حفظ سلامت استخوانها ، موراد زیر را توصیه کند : مصرف کلسیم زیاد ،به میزان 1500 ملی گرم روزانه: لبنیات وسبز یجات تیره رنگ منبع غنی کلسیم هستند ،سوپها وآبگوشتهایی که با استخوان و قلم تهیه شده اند نیز دارای کلسیم فراوان هستند . میتوان با اضافه کردن سرکه هنگام پخت ،کلسیم بیشتری از استخوانها را وارد آب کرد . رژیم غذایی کم فسفر برای اطمینان از نسبت 1 به 1 کلسیم وفسفر مناسب است ،گوشت قرمز ،نوشابه های گاز دار و غذاهای فر آوری شده دارای کلسیم محدود و فسفر زیاد هستند و نباید مصرف شوند . ورزش های تحمل وزن، کشیدگی عضلات متصل به استخوانهای بلند موجب تقویت آنها وبه تاخیر انداختن برداشت کلسیم از روی استخوانها می شود . کاهش مصرف کا فئین و الکل که به توقف دمینرالیزاسیون و دفع کلسیم از کلیه کمک میکند . ترک سیگار تنظیم کننده های انتخابی رسپتورهای استروژن ،رالوکسفین(اویستا)،که به حفظ دانسیته ذخیره استخوانی کمک کرده بدون اینکه استروژن روی رحم تاثیر داشته باشد. این داروها هم برای پیشگیری استفاده میشود وهم درمان استئوپروز . اگر چه جایگزینی هورمونهای درمان اصلی برای زنان در حوالی دوره منو پوز است،مطالعات اخیر خطرات بیشتری را نسبت به قبل مشخص کرده اند. (چن،ویس،نیو کمب،بارلوووایت،2000). داروهای بیس فسفات (مثل فوساماکس ،اکتونل) . این داروها با مواد معدنی سطح استخوآنهاباند شده تا از فعالیت استئوکلاست ها جلوگیری کرده و شکل دهی استخوان را ارتقا دهد. با یک برنامه منظم ورزشی میتوان قدرت و نرمش عضلات را تقویت کرد . ضرب المثل use it or lose it در مورد قوای جسمانی سالمندان مصداق دارد . پرستار نقش عمده ای در تشویق سالمند به شرکت در برنامه منظم ورزش دارد . پژوهش ها نشان داده اند که انجام ورزش کارآیی قلب عروق وسیتم تنفسی را افزایش می دهد . ورزش منظم موجب تقویت قدرت و کار آیی انقبا ضات قلب وافزایش مصرف اکسیژ ن توسط عضلات اسکلتی و قلب شده ،میزان خستگی را کم کرده،انرژی را افزایش داده و عوامل خطر قلبی – عروقی را کم میکند . قدرت، تحمل و انعطاف عضلانی – که همگی نتیجه ورزش منظم هستند- به افزایش استقلال وسلامت روانی فرد کمک می کنند . انجام ورزش های هوازی اساس برنامه های بهبود تحمل قلب وعروق هستند .معاینه توسط پزشک یا پرستار متخصص قبل از شروع برنامه ورزش ضروری است . سالمند باید ورزش را به طور متعادل انجام داده وبرای اجتناب از خستگی غیر ضروری ،در فواصل کوتاه استراحت کند . شنا وپیاده روی از ورزشهایی است که غالباٌ توصیه می شود زیا انجام آنها ساده وبرای سالمند لذت بخش است. داشتن اطلاعات در مورد علت وزمان وقوع کاهش توده استخوانی ناشی از یائسگی را می توان برای کمک به حفظ استخوان ودر نتیجه ،توقف روند طبیعی استئوپروز موثر دانست .
دکتر رحمت سخنی از مرکز آموزشی درمانی امام خمینی (ره) اورمیه
http://www.sahand272.blogfa.com/ http://www.rs272.parsiblog.com/ WEST AZERBAIJAN URMIA--Dr.RAHMAT SOKHANI
: جستجو