سازمانهای حمایتی و نقش انها در سلامت روانی سالمندان

تهیه و تنظیم از عبدالله حسینلوکارشناس ارشد فیزیولوژی مرکز اموزشی درمانی امام خمینی (ره)اورمیه

سالمندی مرحله ای از رشد است که با کاهش قابل ملاحظه ای درفعالیتهای حسی و حرکتی وحافظه کوتاه مدت ظاهر می شود . طبق تعاریفی که از سالمندی ارایه شده است افراد بالای سن 65 سال را می توان جزء جامعه سالمندان به حساب آورد . آمار و ارقام نشان می دهد که به دلایل مختلف از جمله بازنشستگی زودهنگام , پیشرفت روشهای درمانی و بالا رفتن میانگین عمرانسان باعث افزایش شمار سالمندان درجامعه شده است و این در حالی است که همگام با افزایش آمار سالمندان شبکه های حمایتی کارآمد از قبیل مراکز مشاوره سالمندان, توسعه کانونهای سالمندان , تشکیل انجمن برای گروههایی با ویژگی مشترک ( دیابتی , سرطانی , سالمند و غیره ) که به موقع خدمات روان شناختی این اقشار را تامین کنند. آشنا نمودن سالمندان به رفتارها ونکاتی که از آنها بروز داده می شود و بر خانواده اثر منفی گذارد واجد ارزش ویژه ای است , و حتی برای کسانی که در شرف سالمندی هستند رعایت این یافته ها امکانی فراهم می نماید تا اطرافیان نگرش مثبتی در قبال آنها داشته باشند . در بخش دیگر ,با بررسی که بر ادبیات سالمندی صورت گرفته است یافته های مرتبط با مقوله هایی از قبیل , تاثیر نگرش اطرافیان بر بهداشت روانی سالمندان , مقابله با هیجان مرگ و اصلاح سیستم بازنشستگی برای سالمندان مورد بررسی قرار می گیرد.

همه ما پیر می شویم یا به قول گوته " سالخوردگی همه مارا غافلگیر می کند " زیرا پدیده سالمندی اگر چه در گذشته بصورت کنونی مشکل نبوده ولی در عصر حاضر و در سایه عوامل و نمونه هایی چند از جمله بالا رفتن امید زندگی و افزایش جمعیت سالمندی آنرا بصورت واقعیت قرن درآورده است . واقعیتی که انسان همواره فرآیند سالمندی را در صورت وجود شرایط مناسب زیستی به عنوان روند طبیعی گذر عمر پشت سر می گذارد . پیامد این واقعیت مسائل و مشکلات سالمندی است که ابتدا در کشورهای پیشرفته و سپس در سایر کشور ها واقعیت یافته و می یابد . لیکن طرز تلقی و برخورد با این مسئله و پاسخگویی به آن متناسب با فرهنگ و امکانات هر جامعه است . کنفراسها و سمینارهای ملی و بین المللی خود مبین چنین معضل جهانی است و دستیابی به راه حل ها و تبادل اندیشه هاست . تغییر ساختار خانواده در جهان عمدتا" و در ایران مخصوصا" یکی از علل مهم این رویداد است . در این مقاله هدف بررسی مشکلات سالمند درخانواده امروزی است . در این زمینه زندگی ماشینی ، مهاجرتها ، جداگزینی اعضای خانواده ها ، اشتغالات خارج از منزل زنان و دختران و اصل فن سالاری در جامعه به جای تجربه و شمار عمر و مخصوصا"شتاب تغییرات اجتماعی موضوعی است که مسائل ومشکلات پدیده سالمندی را مطرح ساختهاست که در این رابطه در پایان پیشنهادات و راه حلهایی ارائه شده است .  

برخورد با سالمندان

برخلاف فرهنگ غرب، که وجود سالمندان را در خانواده‏ها،زائده‏اى مزاحم مى‏پندارند و مى‏کوشند براى آنکه آزادیهاى‏شخصى‏شان محدود نشود و مزاحمى نداشته باشند، به نحوى آنان را ازمحیط خانه و روابط خانوادگى دور کنند و به «خانه سالمندان‏» بفرستند،اسلام به آنان ارج مى‏نهد و حرمت قائل است و به رعایت‏حقوق واحترام آنان سفارش کرده و به بهره‏گیرى از تجارب و افکار پخته آنان‏تشویق مى‏کند. در این بخش، شیوه صحیح برخورد با پیران و سالمندان - چه‏پدر و مادر و چه سالمندان دیگر – مورد بررسی قرار می گیرد.

الف - محور وحدت

مجموعه افراد یک فامیل، نسبت‏به بزرگ خاندان احترام‏مى‏گزارند و در کارها با آنان مشورت مى‏کنند و در اختلافات، به راى وحکمیت و داورى آنان ارج مى‏نهند و گاهى یک سخن از سوى آنان،آتش فتنه‏اى را خاموش مى‏سازد، یا تفرقه و کدورتى را به وفاق وهمدلى و آشتى مبدل مى‏سازد.

نعمت وجود بابرکت آنان، اغلب تا هستند، ناشناخته است. وقتى‏به جایگاه حساس و مهم و نقش کارگشاى آنان پى مى‏برند که از دست‏بدهند. چه بسیار اختلافها و قهرها و نزاعهاى خانوادگى که پس ازدرگذشت «بزرگ خاندان‏» چهره نشان مى‏دهد و چه بسیار رابطه‏ها ورفت و آمدها که قطع مى‏شود، یا به سردى مى‏گراید، و علت آن فقط ازدنیا رفتن محورى است که مایه دلگرمى، امید، انس و معاشرت فامیل‏است.

رسول خدا(ص) فرمود: «البرکة مع اکابرکم‏»; ⁽¹⁾ .                      

برکت و خیر ماندگار، همراه بزرگترهاى شماست.

این اشاره به همان نقش محورى، فروغ‏بخشى، صفاآورى، هدایت‏و ارشاد، تجمع و الفت است که در وجود آنان نهفته است. پس اگربزرگترها در فامیل و خانواده، چراغ روشنى‏بخش و محور وحدت وهمدلى و عامل انس و ارتباط و رفت و آمدهاى خانوادگى‏اند، باید این‏جایگاه، محفوظ بماند و مورد حراست و تقویت قرار گیرد.

ادامه مطلب...

ارسال سوالات و نظرات ()
ارسال کننده متن فوق: » دکتر رحمت سخنی ( یکشنبه 86/5/14 :: ساعت 4:37 عصر )